ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN KIYI TİPLERİ

ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN KIYI TİPLERİ

RİA KIYI TİPİ  

İstanbul Boğazı – Muğla / Bodrum – Çanakkale Boğazlarında görülür. 

ENİNE KIYI TİPİ

Dağların kıyıya dik uzandığı yerlerde görülmektedir. Özellikle Ege Bölgesinde görülür. 

BOYUNA KIYI TİPİ

Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde görülmektedir. Özellikle Karadeniz’de ve Akdeniz Bölgelerinde görülür.

DALMAÇYA KIYI TİPİ  

Antalya / Kaş çevresinde görülmektedir. LİMANLI KIYI TİPİ İstanbul da Küçük Çekmece ve Büyük Çekmece limanlarında görülmektedir. 

KALANKLI KIYI TİPİ

Ülkemizde karstik araziden dolayı Mersin / Silifke’de görülür.

ÜLKEMİZDE ÖZEL KONUMDAN DOLAYI GÖRÜLMEYEN KIYI TİPLERİ 

HALİÇLİ KIYI TİPİ

Ülkemizin okyanusa kıyısı olmamasından dolayı ülkemizde görülmemektedir. Ayrıca İstanbul’daki haliç gerçek haliç değildir. Ayrıca; Bunu şu şekilde de söyleyebiliriz; Ey ! Haliç çok güzelsin ama gerçek Haliç değilsin. 

WATT KIYI TİPİ

Bu kıyı tipi de ülkemizin okyanusa kıyısı olmamasından dolayı görülmemektedir. Gelgit genliğinin fazla olduğu kıyılarda görülür.

ÜLKEMİZDE MATEMATİK KONUMDAN DOLAYI GÖRÜLMEYEN KIYI TİPLERİ FİYORD KIYI TİPİ  

Ülkemizde özellikle kıyı ’da buzul etkisi olmamasından dolayı görülmeyen bir kıyı tipidir. 

SKYER KIYI TİPİ

Ülkemizde özellikle kıyı ’da buzul etkisi olmamasından dolayı görülmeyen bir kıyı tipidir.

RESİFLİ ( MERCANLI ) KIYI TİPİ  

Ülkemizdeki deniz suyu sıcaklıklarının yıl boyunca 20 derecenin altında olmasından dolayı görülmemektedir. Ayrıca Resifli kıyı tipinin diğer ismi ise ATOL kıyı tipidir.

RÜZGÂRLARIN OLUŞTURDUĞU ŞEKİLLER

• Kurak ve yarı kurak bölgelerde etkilidir.
• Bölge olarak ülkemizde en fazla İç Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde etkilidir.
• Dünya üzerinde ise Çöllerde etkilidir.
• Rüzgârların etkili olduğu yerlerde nem oranı düşük, yağış yetersiz, bitki örtüsü cılızdır.
• Mekanik (fiziksel) çözünme fazladır.

AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ:

MANTAR KAYA ( Şeytan Masası ): 

§  Sert bir kayanın alt kısımlarının rüzgâr erozyonu tarafından aşındırılıp oyulması ve üst kısmında oval, mantara benzeyen bir şekil almasıyla oluşan yer şeklidir. Bu şeklin oluşmasında rüzgârın aşındırma gücünün yere yakın yerlerde daha fazla olması ve kayacın özellikleri oldukça önemlidir.

ŞAHİT KAYA: 

§  Farklı dirençteki tabakalardan oluşan bölgelerin rüzgârlar tarafından gevşek kısımları aşındırılıp, sert kısımlarının aşındıramaması sonucunda oluşan şekillerdir.

YARDANG: 

§  Kayaçların yumuşak kısımları aşınıp, sert kısımları aşınmayarak yüzeyde oluşan çukur ve tümseklerden oluşan sivri köşeli çıkıntılardır.

HAMADA ( Kaya Çölü ): 

§  Çöllerdeki aşırı aşındırma sonucunda çöl zeminindeki kayaların ortaya çıkmasıyla oluşur. 

TAFONİ: 

§  Kayaçların sular tarafından çözülen kısımları rüzgârlar tarafından aşındırılması sonucu kayalar içinde oluşan küçük oyuklar.

BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ

KUMULLAR:

§  Rüzgârların biriktirdiği kum tanelerinde oluşan tepecikler.

BARKAN:

§  Çöllerdeki hilal biçiminde olan kum tepeleridir.

LÖSLER: 

§  İnce tozların rüzgârlar tarafından daha nemli ortamlara taşıyıp biriktirmesiyle oluşur.