TÜRKİYE’DE SICAKLIK

İzoterm: Eş sıcaklık eğrisi

İndirgenmiş Sıcaklık: Yükselti kabul edilmeden ölçülen sıcaklık.

İndirgenmiş Sıcaklık:

§  Gerçek Sıcaklık ile İndirgenmiş Sıcaklık arasındaki fark fazla ise Yükselti fazladır. Fark az ise Yükselti azdır.

§  M3 merkezine bakıldığında Gerçek Sıcaklık ile İndirgenmiş Sıcaklık arasında farkın en fazla merkez olmasından dolayı yükseltinin en fazla olduğu merkezdir.

§  M4 merkezin bakıldığında Gerçek Sıcaklık ile İndirgenmiş sıcaklık arasında farkın olmadığı görülür. Bu merkez fark olmadığı için Deniz seviyesinde yer alır diyebiliriz.

§  Kıyılarda yıllık sıcaklık farkı az ( En az DOĞU KARADENİZ ) , iç kesimlerde fazladır. ( En fazla DOĞU ANADOLU BÖLGESİ)

§  Güneşlenme süresi en fazla GÜNEYDOĞU ANADOLU ve AKDENİZ, en az ise KARADENİZ.

§  Don olayları en az AKDENİZ, EGE ve KARADENİZ KIYILARI, en fazla DOĞU ANADOLU BÖLGESİNDEDİR.

NEM ( SU BUHARI )

Atmosferde bulunan su buharı anlamına gelir.

Mutlak Nem:

• Havada daima bulunan nem miktarıdır.
• Mutlak Nem sıcaklıkla doğru orantılıdır.
• Mutlak Nem ‘in fazla olması için SICAK + NEMLİ bir yer olması gerekir.
• Mutlak Nem kıyılardan iç kesimlere, yerden yükseldikçe azalır.
• Mutlak Nem en fazla Akdeniz Bölgesindedir.
• Dünya üzerinde en fazla Ekvator ve çevresindedir.

Maksimum Nem:

• Havanın taşıyabileceği en yüksek nem kapasitesidir.
• Maksimum Nem ile sıcaklık doğru orantılıdır.
• Maksimum Nem yazın en fazla GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİN 'de, kışın ise en fazla AKDENİZ BÖLGESİNDEdir.
• Dünya üzerinde Ekvator ve çevresinde, Çöllerde fazladır.

§  Bir yerde Maximum Nem fazla ise yağış ihtimali azdır. Ekvatorda ise Maximum Nemin fazla olmasına rağmen yağışın fazla olmasının sebebi Mutlak Nemin fazla olmasıdır.

§  Unutma Maximum Nemi fazla olan merkezin sıcaklığı da en fazladır. Maximum Nemler eşit ise Sıcaklıklar da eşittir.

Bağıl (Nisbi) Nem:

• Havanın yağış getirebilme ihtimalidir.
• Bağıl Nem sıcaklıkla ters orantılıdır.
• Bağıl Nemin fazla olduğu yerde hava SERİN + NEMLİ olur.
• Bağıl Nem ‘in en fazla olduğu bölge KARADENİZ BÖLGESİNDEDİR.
• Dünya üzerinde Ekvator ve Çevresinde fazladır.

1)     Mutlak ile Maximum Nem arasındaki fark az ise yağış ihtimali yüksektir. Bu nedenle yağışın en fazla olduğu merkez M3. Yağış ihtimalinin en az olduğu merkez ise Mutlak ile Maximum Nem arasındaki farkın en fazla olduğu M4.

2)     Sıcaklığın en fazla olduğu merkez, Maximum Nemin en fazla olduğu M3 iken, sıcaklığın en düşük olduğu merkez Maximum Nem ‘in en az olduğu m4’dür.

3)     Mutlak ile Maximum Nem eşit ya da Mutlak Nem, Maximum Nem ’den fazla ise o merkezlerde yağış oluşur ve Bağıl Nem %100 olur.

Bağıl Nem Hesaplama

Nem Açığı:

Havanın yağış bırakabilmesi için ihtiyacı olan nem miktarıdır.

Örneğin X merkezinde Bağıl Nem: %30 ise Nem Açığı: %70’dir. Y merkezinde Bağıl Nem: %85 ise Nem Açığı: %15’dir.

§  Bir merkezde Nem açığı fazla ise yağış ihtimali az, Nem açığı az ise yağış ihtimali fazladır.

YAĞIŞ

·       Yağış Biçimi: Kar, Yağmur, Dolu, Çiy, Kırağı, Kırç

·       Yağış Şekli: Yamaç (Orografik), Konveksiyonel (Yükselim), Cephesel (Frontal)

·       Yağış Rejimi: En fazla yağış düşen mevsimdir.

Çiy: Nemli havanın soğuk zeminde su damlacıkları haline gelmesi... İlkbahar/Sonbahar

Kırağı: Zeminler üzerindeki yoğunlaşmanın buz kristalleri şeklinde olmasıdır. 

Kırç: Aşırı soğuk su buharının cismin üzerinde buz tabakası halinde yağmasıdır. Kış aylarında görülür.

§  Kırağı + Kırç + Dolu + Kar oluşması için sıcaklığın 0 derecenin altına düşmesi gerekmektedir.

Yağış Rejimi

Yağış Şekilleri

Yamaç ( Orografik ) Yağışı

• Denizden gelen nemli havanın bir dağ yamacı boyunca yükselip yoğunlaşmasıyla oluşur.
• Oluşumunda yer şekilleri etkilidir.
• Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde görülür.
• En fazla Karadeniz sonra Akdeniz Bölgesinde görülür.
• Muson İklimine bağlı olan Güneydoğu Asya (Hindistan) ve çevresinde görülür.

Konveksiyonel ( Yükselim ) Yağışı

• Isınan hava yükselir, yükselen havanın yoğunlaşıp yağış oluşturmasıyla oluşur
• Türkiye'de en fazla ilkbahar dönemimde İç Anadolu Bölgesinde görülür.(Kırkikindi)
• Erzurum-Kars bölgesinde ise yazın görülen yağışlar.
• Ekvator ve çevresinde görülür.

     İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi yağışlarını Konveksiyonel şeklinde alır. İç Anadolu Bölgesi İlkbahar mevsiminde alırken, Doğu Anadolu Bölgesi Yaz mevsiminde alır. Bu durumun sebebi; Doğu Anadolu bölgesinin yükseltiden dolayı ısınmasının İlkbahar’da değil Yaz mevsiminde gerçekleşmesidir.

Cephesel ( Frontal ) Yağış

• Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaştığı yerlerde sıcak hava soğuk hava ile üzerinden yükselerek yağış bırakmasıdır.
• Türkiye'de en çok görülen yağış türüdür.
• Türkiye'de görülmesinin sebebi Türkiye'nin Orta Kuşakta yer almasıdır.(Enlem Etkisi )
• Kış aylarında Akdeniz Bölgesinde görülen yağışlardır.
• Ilıman Okyanusal iklimde görülür.(Batı Rüzgârları ve Kutup Rüzgârları karşılaşır.)

§  Bir bölgede yağışın olabilmesi için mutlaka hava kütlesinin yükselip soğuması ve yoğunlaşması gerekir. Hava alçalırsa ve hava kütlesinin sıcaklığı artarsa yağış gerçekleşmez.

§  Ülkemizde yağışın en az olduğu Bölge: İç Anadolu Bölgesi / İl: Iğdır / Yöre: Konya-Karapınar’dır.

§  Yaz Sıcaklığı + Kuraklık + Buharlaşmanın en fazla olduğu bölgemiz ise Güneydoğu Anadolu’dur.