ÖRNEK;

40 ml Kükürt di oksit gazının 32 gr oksijenle tepkimesinden 160 gr Kükürt tri oksit oluştuğuna göre Kükürt di oksitin aynı koşullarda öz kütlesi nedir?

Kükürt di oksit gazı kütlesi  +  oksijen gazı kütlesi   =          Kükürt tri oksit gazı kütlesi

?                     +                    32 gr                            =        160 gr
      Kükürt dioksit gazı kütlesi+32=160
Kükürt di oksit gazı kütlesi=128 gr
Kükürt di oksit gazı öz kütlesi= m/V
Kükürt di oksit gazı öz kütlesi=128 gr/40mlt
Kükürt di oksit gazı öz kütlesi= 3.2 gr/mlt
ÖRNEK;

Saf olmayan 8 gr magnezyum 14,6 gr hidroklorik asitle reaksiyondan 19 gr magnezyum klorür ile 0,4 gr hidrojen gazı oluşuyor. Magnezyumun yüzde kaçı reaksiyona girmiştir?

Mg'mun kütlesi + Hidroklorik Asidin kütlesi = Mg'mun klorürün kütlesi+Hidrojen gazının kütlesi

?                             14,6 gr                                          19 gr                             0,4 g
      Kütlenin korunumu kanununa göre;
Magnezyumunkütlesi+14,6=19 + 0,4
Magnezyumun kütlesi=4,8 gr'dır
8 gr Magnezyumdan kimyasal reaksiyona giren              magnezyumkütlesi 4,8 gr dır.
 100 gr Magnezyumdan                                                      kaç gr magnezyum reaksiyona girer
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

?= % 60 ' reaksiyona girmiÅŸtir.

B.Sabit Oranlar Kanunu
1799 yılında Joseph Proust elementler birbirleri ile bileÅŸik oluÅŸtururlarken belli oranda birleÅŸtiklerini buldu. Bugün sabit oranlar yasası olarak bilinen yasaya göre “Bir bileÅŸiÄŸin miktarı ne kadar olursa olsun, hangi yolla elde edilirse edilsin, bileÅŸiÄŸi oluÅŸturan elementlerin kütleleri arasında sabit bir oran vardır ”.

Suyu örnek verecek olursak, suyun 18 gramında 16 gram oksijen varken 2 gramı hidrojendir. 9 gram suyun 8 gramı oksijen ve 1 gramı hidrojendir. Bu oran suyun ne şekilde elde edildiğine bağlı değildir ve su için her zaman sabittir.

H2 (g) +O2 (g)→ H2O (g)
2 g + 16 g = 18 g

Kütlece hidrojenin oksijene oranı daima m H / m O = 2/16 = 1/8’ dir.
Bir başka örnekte bu oranın ne anlama geldiğini görelim.
Kalsiyum oksit bileÅŸiÄŸinde sabit oran m Ca /mO = 5/2’ dir. Bu oran aÅŸağıdaki ÅŸekilde yorumlanabilir.

• 5 gram kalsiyum ile en fazla 2 gram oksijen birleÅŸebilir; 7 gram kalsiyum oksit oluÅŸur.

• 7 gram kalsiyum oksit elde etmek için 5 gram kalsiyum 2 gram oksijen kullanılır

• 7 gram kalsiyum oksit ayrıştırılırsa 5 gram kalsiyum 2 gram oksijen elde ederiz.

C.Katlı Oranlar Kanunu
J.Dalton, yaptığı çalışmalarda Joseph Proust'un sabit oranlar kanunundan yararlanarak iki farklı atom bir araya geldiğinde hep aynı bileşikleri mi oluşur sorusuna aradığı cevapta katlı oranlar kanununa ulaşır.Karbon elementiyle oksijenin oluşturduğu iki bilşik vardır bunlar
karbon mono oksit ve karbon di oksit Karbon mono oksit bileÅŸiÄŸinde bir karbon atomu ile bir oksijen atomu birleÅŸirken , Karbon di oksit bileÅŸiÄŸinde bir karbon atomu ile iki oksijen atomu birleÅŸir.Her iki bileÅŸikte karbon atom sayıları sabit tutulduÄŸunda oksijen atomları arasında 1/2oranının olduÄŸu gözlenir.Dalton'un ulaÅŸtığı sunuca göre “iki element aralarında birden fazla bileÅŸik oluÅŸturuyorsa, bunlardan birinin sabit miktarıyla birleÅŸen ikincisinin deÄŸiÅŸen miktarları arasında basit tam sayılı bir oran bulunur.” Bu ÅŸekilde “Katlı Oranlar Kanunu” olarak bildiÄŸimiz yasa bulunmuÅŸ oldu.

Dalton atom kuramı, kütlenin korunumu ve sabit oranlar yasalarına ve diğer deneysel gözlemlere dayanılarak önerilmiştir.

Dalton kuramının postulatları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Elementler, görünmeyen ve atom denilen bölünmeyen parçacıklardan oluÅŸmuÅŸtur..

• Bir elementin bütün atomları özdeÅŸ olup aynı, kütleye, büyüklüğe ve kimyasal özelliklere sahiptir ve diÄŸer bir elementin atomlarından farklı özelliklere sahiptir.

• Kimyasal tepkimeler, atomların düzenlenme türünün, birleÅŸme seklinin deÄŸiÅŸmesinden ibarettir. Atomlar kimyasal tepkimede oluÅŸamaz ve parçalanamazlar

• BileÅŸikler birden çok elementin atomlarından oluÅŸmuÅŸlardır. Herhangi bir bileÅŸikteki iki elementin atom sayılarının oranı bir tam sayı ya da basit tam sayılı kesirdir.

Dalton kuramı, iki açıdan başarılıdır.

• Birincisi, kütlenin korunumu yasasını açıklar. Bir kimyasal tepkime, atomların yeniden düzenlenmesinden ibarettir ve sistemden hiçbir atom kaybolmuyorsa, tepkime sırasında toplam kütle sabit kalacaktır (Kütlenin korunumu)

• Ä°kincisi, bir elementin tüm atomlarının kütlesi ve özelliÄŸi aynıdır. EÄŸer bir elementin tüm atomları kütlece aynı ise BileÅŸik nasıl elde edilirse edilsin. bileÅŸiÄŸin kütlece yüzde bileÅŸimi aynıdır. (sabit oranlar)

NO2 ile N2O               Katlı oranı 4/1

N2O ile N2O3              Katlı oranı 1/3

NO2 ile N2O4  Katlı oran.Kanuna Uymaz
C2H4 ile C3H6  Katlı oran.Kanuna Uymaz
NO2 ile H2O Katlı oran.Kanuna Uymaz