Konularına Göre Kaside - Mesnevi * - TYT AYT 2023 (YKS 2023) Uzaktan Eğitim

Sınavlara CANLIDERSHANE.NET Uzaktan Eğitim ile hazırlanın kazanın

Konularına Göre Kaside


1) Tevhid: Allah’ın birliğini anlatan kasidelerdir.


2) Münacat: Allah’a yalvarmak, dua etmek amacıyla yazılan kasidelerdir.


3) Naat: Hz. Muhammad’i övmek için yazılan kasidelerdir.


4) Medhiye: Devrin ileri gelenlerini, devlet büyüklerini övmek için yazılan kasidelerdir.


5) Hicviye: Eleştirmek ve alaya almak için yazılan kasidelerdir.


6) Mersiye: Ölümden duyulan üzüntünün anlatıldığı kasidelerdir.


7) Şehrengiz: Bir şehrin güzelliklerini anlatan kasidelerdir.


8) Cülusiye: Padişahın tahta geçişine sevinen kişiler için yazılan kasidelerdir.


9) Fahriye: Şairlerin kendilerini övmek için yazdıkları şiirlere denir. Nef’î fahriyeleriyle tanınmıştır.


Çıkmış Soru:

Tam bir kaside çeşitli bölümlerden oluşur. Bunlardan biri, —-.

Yukarıda verilen bilgiye göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) Doğa güzelliklerinden söz eden nesib ya da teşbib bölümüdür

B) Asıl konuya girişi sağlamak için yazılan girizgâh bölümüdür

C) Kasidenin sunulduğu kişinin özelliklerinin abartılı bir övgüyle anlatıldığı methiye bölümüdür

D) Şairin kendisini övdüğü dizelerden oluşan fahriye bölümüdür

E) Şairin adının da geçtiği tegazzül bölümüdür

CEVAP E: Verilen bilgiye göre boş bırakılan yere A,B,C ve D seçeneklerinde yer alan ifadeler getirilebilir. Ancak şairin adının da geçtiği bölüme taç beyit denir. Tegazzül ise kasidenin içinde, aynı ölçü ve uyakla, matlasız ve maktasız olarak yazılan gazel bölümüdür.


Mesnevi


  • Divan şiirinde, her beytinin dizeleri kendi arasında uyaklı, aruzun genellikle kısa kalıplarıyla yazılan nazım biçimine ve bu biçimde yazılmış yapıtlara mesnevi denir.

  • Yazımı kolay olduğu için uzun hikâyeler mesnevi şeklinde yazılmıştır.

  • Mesnevilerde savaş, aşk, tarihi olaylar, din ve tasavvuf, şehrin güzellikleri, mizah anlatılır.

  • Beyit sayısı sınırsızdır ve her beyit kendi arasında kafiyelidir. (aa, bb, cc, dd...)

  • Aruzun kısa kalıpları ile yazılır.

  • Mesnevilerde konu birliği esastır. Beyitler arasında konu birliği vardır.

  • İran edebiyatında ortaya çıkmıştır. Türk ve İslam edebiyatında yaygın olarak kullanılmıştır.

  • Türk Edebiyatında bilinen ilk mesnevi Kutadgu Bilig’dir.

  • Beş mesnevinin bir araya gelmesiyle “hamse” oluşur. İlk hamse yazarı Genceli Nizami(12.yy), Türk edebiyatında ilk hamse sahibi Ali Şir Nevai (15. yy), Anadolu sahasında ise ilk hamse sahibi şairler Hamdullah Hamdi ve Behişti olmuştur. (15. yy) Taşlıcalı Yahya ve Nevizade Atayi’nin hamseleri vardır.