Noktalama İşaretleri 2 * - TYT AYT 2023 (YKS 2023) Uzaktan Eğitim

Sınavlara CANLIDERSHANE.NET Uzaktan Eğitim ile hazırlanın kazanın

Üç Nokta ( ... )
1. Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur:
Örnek: Pek sevdiği küçük, sırtı siyah ve göğsü beyaz, oynak köpeği…
2. Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur.
Örnek: Adam olacak çocuk b…dan belli olur
3. Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümle yerine konur.
Örnek: …inadının, zaman zaman da aşırı ataklığının nedeni …
4. Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını
göstermek veya ifadeye güç katmak için konur.
Örnek: Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz! (Faruk Nafiz Çamlıbel)
5. Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur.
Örnek: Gölgeler yaklaştılar. Bir adım kalınca onu kıyafetinden tanıdılar:
— Koca Ali... Koca Ali, be!.. (Ömer Seyfettin)
6. Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, eksik bırakılan cevap kullanılır:
– Ahmet, ne oldu oğlum koluna?
– Dut toplarken düşünce kolum kırıldı.

–…
Tamam.
Noktalama İşaretleri Konusuna Ait Noktalı Virgül - Üç Nokta - İki Nokta Başlıklarına Ulaşmak İçin:
https://www.canlidershane.net/noktalama-isaretleri-noktali-virgul-uc-nokta-iki-nokta-1570885333-36181?xcat=2579&id=36181
Soru İşareti ( ? )
1. Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur.
Örnek: Ben İstanbul'a gidiyorum, benimle gelir misiniz?
Örnek: Ne zaman çalışmaya başlayacaksın?
Örnek: Nasıl bir gelinlik hayal ediyorsun?

2. Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur.
Örnek: Gümrükteki memur başını kaldırdı:
— Adınız?
3. Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır.
Örnek: Yunus Emre (1240 ?-1320)

Ünlem İşareti ( ! )
1. Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümle veya ibarelerin sonuna konur.
Örnek: Ne mutlu Türk’üm diyene! (Atatürk)
2. Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur.
Örnek: Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri! (Atatürk)
3. Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç
içinde ünlem işareti kullanılır.
Örnek: Çocuk, zeki (!) olduğunu söylüyor.

Kısa Çizgi ( - )
1. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur.
Örnek: Duha Koca oğlu Deli Dumrul, bir kuru çay üstüne köprü yapmış. Geçenden otuz üç akçe, geç-
meyenden de döve döve kırk akçe almaya ...

2. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin
başına ve sonuna konur.
Örnek: Biz çıkarken arkamızdan- belki de bana öyle geldi- yılışık gülüşmeleri vardı.
Örnek: En yüksek fikir, bir cahil veya ahmağın elinde gülünç, tuhaf demek yanlış olmaz, bir hâle gelebilir.
3. Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır:
Örnek: göz-lük, ka-şık, bas-kı-lı, gel-i-yor-um

4. Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır.
Örnek: koş-, otur-, dur-, dinle-, gel-, sev-
5. İsim yapma eklerinin başına, fiil yapma eklerinin başına ve sonuna konur.
Örnek: - eç, -tır-, -la ,-gın,
6. Heceleri göstermek için kullanılır.
Örnek: bak-tık-la-rım, ba-şöğ-ret-men,  il-köğ-re-tim
7. Arasında, ve, ile, ila,...-den ...-e anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında
kullanılır.
Örnekler: Aydın-İzmir yolu, Türk-Alman ilişkileri, Ural-Altay dil grubu, Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi, 09.30-10.30, Beşiktaş-Fenerbahçe karşılaşması, Manas Destanı’nda soy-dil-din üçgeni,
1914-1918 Birinci Dünya Savaşı, Türkçe-Fransızca Sözlük vb.
8. Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır.
Örnekler: 10-10=0, 421-43=378
9. Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanılır.
Örnekler: -2 ,-4,-6


Uzun Çizgi (—)
1.Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır. Buna konuşma çizgisi de
denir.
Örnek: – Ahmet, ne oldu oğlum koluna?
– Dut toplarken düşünce kolum kırıldı.

Eğik Çizgi ( / )
1. Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur.
 Örnek: Ağlasam sesimi duyar mısınız,  /Mısralarımda; /Dokunabilir misiniz, /Gözyaşlarıma,
ellerinizle? /Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel, /Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu
2. Adres yazarken apartman numarası ile daire numarası arasına ve semt ile şehir arasına konur.
Örnek: Altay Sokağı No.: 21/6 Kurtuluş / ANKARA
Ülke adı yazılacağında ise:
Atatürk Bulvarı No.: 217
06680 Kavaklıdere / Ankara
TÜRKİYE
3. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.
Örnek: 21/02/1678,  31/X/1981 …
4. Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göstermek için kullanılır.
Örnek :-a /-e, -an /-en, -lık /-lik, -madan /-meden vb.
5. Genel Ağ adreslerinde kullanılır.
Örnekler: http://tdk.org.tr, https://bjk.com.tr, https://www.turktelekom.com.tr
6. Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.
Örnekler: 210/15=14, 238090/1642=145

7. Fizik, matematik vb. alanlarda birimler arası orantıları gösterirken eğik çizgi araya boşluk
konulmadan kullanılır.
Örnek: g/sn (gram/saniye)

 

Tırnak İşareti (“ ” )
1. Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır.
Örnek: Bakınız, şair vatanı ne güzel tarif ediyor:
“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.
Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır.”
2. Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır.
Örnek: Bu adam tam bir ‘’iyilik meleği’’ idi.
3. Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların adları ile bölüm başlıkları tırnak içine alınır.
Örnek: Bugün öğrenciler “Anlatamıyorum” adlı şiiri incelediler.


Yay Ayraç ( )
1. Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay
ayraç içinde bulunan ve yargı bildiren anlatımların sonuna uygun noktalama işareti konur.
Örnek: Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için
değil, kendimizi göstermek için geziyoruz. (Nurullah Ataç)
2. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak ve göstermek için kullanılır.
Örnek: İhtiyar – (Yavaş yavaş Kaymakama yaklaşır.) Ne oluyor beyefendi? Allah rızası için
bana da anlatın... (Reşat Nuri Güntekin)
3. Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya künye bilgilerini göstermek için kullanılır.
Örnek: Eşin var, aşiyanın var, baharın var ki beklerdin
Kıyametler koparmak neydi ey bülbül, nedir derdin? (Mehmet Akif Ersoy)
4. Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay
ayraç içine alınır.
Örnek: Çocuk, zeki (!) olduğunu söylüyor.
5. Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır.
Örnek: Yunus Emre (1240 ?-1320)
6. Bir yazının maddelerini gösteren sayı ve harflerden sonra yay ayraç konur.
Örnek: I) 1) A) a)

 

Kesme İşareti ( ’ )
1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
Örnekler: Kurtuluş Savaşı’nı, Atatürk’üm, Mehmet Emin Yurdakul’dan, Yunus Emre’yi, Ziya
Gökalp’tan, Refik Halit Karay’mış, Ahmet Cevat Emre’dir, Namık Kemal’se…

2. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur.
Örnekler: Nihat Bey’e, Ayşe Hanım’dan, Mahmut Efendi’ye, Enver Paşa’ya; Türk Dil Kurumu
Başkanı’na …
3. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur.
Örnekler: TBMM’nin, TDK’nin, BM’de, ABD’de, TV’ye …
4. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur.
Örnekler: 1985’te, 8’inci madde, 2’nci kat; 7,65’lik, 9,65’lik, 657’yle vb.
5. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için konur.
 Örnek: Başvurular 21 Mart’a kadar sürecektir.
6. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır.
Örnek: Bir ok attım karlı dağın ardına
Düştü m’ola sevdiğimin yurduna          (Karacaoğlan)
7. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur.
Örnekler: a’dan z’ye kadar, Türkçede -lık’la yapılmış sözler.