29) Aliterasyon (Ses Yinelemesi)
Dizede ahenk oluşturacak şekilde, aynı sesin veya hecenin tekrarlanmasıdır.
Örnek:
Dest bûsı arzûsiyle ölürsem dostlar
Kûze eylen toprağım sunun anınla yâre su (Fuzuli)
30) Asonans
Şiirde aynı ünlü seslerin tekrarına denilir.
Örnek:
Neysen sen, nefes sen, neylersin neyi
Neyzensen, nefessen neylersin neyidizelerinde "e" sesiyle ahenk sağlanmıştır.
31) Nida (Seslenme)
Şiddetli duyguları, heyecanları coşkun bir seslenişle anlatmadır.
Örnek: Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü!
Örnek: Çatma kurban olayım ey nazlı hilal!
Çıkmış Soru: Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde sanat yoktur?
A)Dolu rüzgârla çıkıp ufka giden yelkenliGidişin seçtiğin akşam saatinden belli (Hüsnütalil)
Ne kadar dizginlesem yavaşlayacak değil (Mübalağa)
Bu kavgalar bitecek, zulüm ebedi değil (Teşhis)
En olmaz isteklere uzanmak yasak değil (Tezat)
Sunulan zehir değil, saplanan bıçak değil (Teşbih)
CEVAP A: Atın koşması uçma eylemiyle anlattığı için mübalağa, kuşların küsme eylemini gerçekleştirmesi teşhis sanatlarına örnektir. Gerçek ve hayal sözcükleri bir arada kullanılarak tezat yapılmıştır. Düşman tekmesi gül yaprağına benzetilerek teşbih yapılmıştır.
Çıkmış Soru: Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen edebi sanat yoktur?
A)Nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi.Yollar bir şerit gibi ufka bağladı bizi. (Teşbih)
Asıldı arabamız bir dağın yamacına (Teşhis)
Halbuki hayattayız hepimiz. (Tezat)
Yere, eskisi gibi, vurmuyor dizin (Telmih)
Tenimde bir yara işler gibisin (İntak)
CEVAP D: A seçeneğinde yollar şeride benzetilmiştir. B seçeneğinde rüzgar kişileştirilmiştir. C seçeneğinde ölüm ve hayat sözcükleriyle tezat yapılmıştır. E seçeneğinde dal konuşturularak intak yapılmıştır. D seçeneğinde telmih değil nida sanatına yer verilmiştir.
Çıkmış Soru: Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen edebi sanat yoktur?
A)Aramazdık gece mehtâbı yüzün parlarkenBir uzak yıldıza benzerdi güneş, sen varken (Tenasüp)
Zîrâ kimine ağla demişler kimine gül (Tezat)
Gün yüzün gördü senin şakk oldu bedrin ayası (Telmih)
Rüyâlarım kadar sâde güzeldin (Teşbih)
Suda sabun gibi eriyor zaman (Teşhis)
CEVAP E:A seçeneğinde gece ,mehtap ,yıldız ,güneş sözcüklerinde tenasüp vardır. A seçeneğinde gül ve ağla sözcükleri tezat oluşturmuştur. C seçeneğinde Hz. Yusuf ‘a telmih vardır. D seçeneğinde kişi akşama ve rüyaya benzetilmiştir. E seçeneğinde teşhis yoktur. Zaman sabuna benzetilmiştir.
