Harita Bilgisi - Haritalarda Projeksiyon Yöntemleri - Haritalarda Yer Şekillerini Gösteren Yöntemler - Tarama Yöntemi - Gölgelendirme Yöntemi - Renklendirme Yöntemi - İzohips Yöntemi - TYT AYT 2023 (YKS 2023) Uzaktan Eğitim

Sınavlara CANLIDERSHANE.NET Uzaktan Eğitim ile hazırlanın kazanın

HARİTA BİLGİSİ

Harita

Bir yerin kuşbakışı görünüşünün bir ölçek yardımıyla küçültülerek bir düzlem üzerine aktarılması.

NOT : Bir çizim de ölçek yoksa o harita değil krokidir.

 

 

Bir Harita da Olması Gerekenler :

  • Amaç

  • Amaca uygun başlık

  • Coğrafi Koordinatlar

  • Ölçek

  • Lejant

 

Haritalarda Projeksiyon Yöntemleri

 

    Silindirik Projeksiyon : Ekvator'da bozulma az.

    Konik Projeksiyon : Orta Kuşak'ta bozulma az

    Düzlem Projeksiyon : Kutuplarda bozulma az

 

 

 

Haritalarda Yer Şekillerini Gösteren Yöntemler

 

Kabartma Yöntemi :

  • Yer şekillerinin üç boyutlu ve gerçeğe en uygun gösteren yöntemdir.

  • Bu haritaların maliyeti yüksek, yapılışı ve taşınması zor olduğundan kullanımı yaygın değildir.

 

Tarama Yöntemi :

  • Eğimin fazla olduğu yerlerde çizgiler sık,kalın ve kısadır.Eğimin azaldığı yerlerde ise çizgiler uzun ince ve seyrektir.Düz yerler ise boş bırakılır.

  • Yer şekilleri hakkında bilgi verir.

  • Kullanımı yaygın değildir.

 

Gölgelendirme Yöntemi :

  • Bu yöntemde genellikle yer şekillerine belirli bir yönden 45'lik açı yapacak biçimde ışık vurulduğu varsayılır.

  • Engebeli yerler gölge,ışık vuran yerler ve düz yerler açık renkle gösterilir.

  • Bu yöntemde yükselti bulunmaz ve profil çıkarılmaz.

 

Renklendirme Yöntemi :

  • Bu yöntemde deniz seviyesinden itibaren belirli yükselti aralıkları belirli bir renk ile gösterilir.

  • Bir harita da kullanılan renk çeşitliliği ne kadar fazla ise engebe ve yükselti farkı da fazladır.

Renklendirme yöntemi izohips yönteminden sonra en çok kullanılan yöntemdir.

Fiziki haritalarda kullanılan renkler yer şekilleri hakkında bilgi vermez,renkler sadece yükselti hakkında bilgi verir.

 

 

İzohips Yöntemi :

 

İzohips : Eş yükselti eğrileri  / İzobat : Eş derinlik eğrileri...

 

Özellikleri ;

  • İç içe kapalı eğrilerdir.
  • En geniş izohips halkası en alçak yeri,en dar izohips halkası en yüksek yeri gösterir.
  • Aynı izohips eğrisi üzerindeki bütün noktaların yükseltileri birbirine eşittir.
  • İki izohips eğrisi birbirini kesmezler.
  • İzohipslerin sıklaştığı yerlerde eğim artar,seyrekleştiği yerlerde ise eğim azalır.

 

Kıyı Çizgisi:

 

 

Tepe / Zirve:

 

Akarsu:

 

 

Vadi /Sırt:

 

 

Falez:

 

 

Delta:

 

 

Kapalı Çukur:

 

Yamaç:

 

Boyun:

 

Plato:

 

 

Ölçeklerine Göre Haritalar

    Planlar :Ölçeği 1 / 20.000'e kadar olan haritalardır.En ayrıntılı haritalardır.

    Büyük Ölçekli Haritalar : Ölçeği 1/20.000 ile 1/200.000 arasında olan haritalardır.

    Orta Ölçekli Haritalar : Ölçeği 1/200.000 ile 1/500.000 arasında olan haritalardır.

    Küçük Ölçekli Haritalar : Ölçeği 1/500.000 ve üzeri olan haritalardır.

 

 

 

BÜYÜK ÖLÇEKLİ HARİTALAR (1/20.000) KÜÇÜK ÖLÇEKLİ HARİTALAR (1/2.000.000)
Paydaki sayı küçüktür. Paydaki sayı büyüktür.
Küçülme oranı azdır. Küçülme oranı fazladır.
Hata oranı azdır. Hata oranı fazladır.
Ayrıntı oranı fazladır. Ayrıntı oranı azdır..
Kağıtta kapladığı alan fazladır. Kağıtta kapladığı alan azdır.
Gösterilen alan azdır. Gösterilen alan fazladır.
İzohips eğrileri arasında yükselti farkı azdır. (0 - 50m) İzohips eğrileri arasında yükselti farkı fazladır. (0 - 200m)

 

 

KONU DEĞERLENDİRME SORULARI

 

Dünya'nın şeklinden dolayı harita çiziminde bozulmalar meydana gelmektedir.Bu bozulmaları en aza indirmek için ise çeşitli projeksiyon yöntemleri kullanılmaktadır.

1) Buna göre ; Silindirik projeksiyon yöntemi ile çizilen bir haritada aşağıda verilen ilkelerden hangisin de bozulma en az olur?


A) Kenya               B) İzlanda              C) Kanada
                D) Almanya          E) Pakistan

CEVAP : A
Silindirik projeksiyon yöntemi ile çizilen bir harita da Ekvator ve çevresinde bozulma en az olur.Verilen seçeneklere bakıldığında Ekvatora en yakın ülke olan Kenya da bozulma en az olur.

 

 

 

2) Yukarıda aynı bölgenin farklı ölçeklerdeki haritaları verilmiştir.Buna göre ; aşağıda verilen yargılardan hangisinde yanlışlık yapılmıştır?


A) II. haritanın ayrıntısı daha fazladır.
B) I. haritanın paydasındaki sayı daha büyüktür.
C) II. harita da bozulma daha fazladır.
D) II. harita daha küçük ölçekli bir harita'dır.
E) I. harita kağıtta daha fazla alan kapsar.

CEVAP : B
I. harita büyük ölçekli II. harita ise küçük ölçekli haritadır.Büyük ölçekli harita'da paydadaki sayı küçük,Küçük ölçekli harita da ise paydadaki sayı büyüktür.Örneğin : 1/100.000 ( Büyük  Ölçekli ) -     1/ 200.000 ( Küçük Ölçekli ) haritalardır.